Sosyal paylaşım sitesinin yapay zekâ uygulaması ‘Grog’un verdiği yanıtlar hakkında “dini değerleri alenen aşağılama”, “Cumhurbaşkanına hakaret” ve “Atatürk aleyhine işlenen suçlar” kapsamında soruşturma açıldı. X’in soruşturma başlamadan önce bazı içerikleri kaldırmaya başladığı belirtilirken uzmanlar etik bir çerçeve oluşturulması gerektiği görüşünde.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, X sosyal paylaşım sitesinin yapay zekâ uygulaması olan “Grok” isimli programın birçok kullanıcıya verdiği cevaplarda hakaret içerikli sözler yer alması nedeniyle, “halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama”, “Cumhurbaşkanına hakaret” ve “5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanun’a muhalefet” suçlarından resen soruşturma başlattı. Erişim engeli ve içerik çıkarma kararları için başsavcılığın soruşturma açmasının zaruri olduğu, bu bağlamada suç teşkil eden paylaşım ve hesaplara erişim engeli kararı aldırıldığı öğrenildi.
X içerikleri kaldırıyor
Savcılık, resen tutanak tutup erişim engeli kararı için Sulh Ceza Mahkemesi’ne başvurdu. İlgili mahkeme de erişim engeli kararını BTK’ya (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) gönderirken, talep X Türkiye temsilciliğine iletildi. Yargı sürecinin sadece ilgili içeriklerin kaldırılmasını kapsadığı belirtilirken, X’in soruşturma başlamadan önce bazı içerikleri kaldırmaya başladığı, 50’nin üzerinde içeriğin kaldırıldığı ifade edildi. Önümüzdeki süreçte içerik kaldırma faaliyetlerinin devam etmesi bekleniyor.
‘Kanuni muafiyeti olmaz’
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, TBMM’de gezetecilere yaptığı açıklamada, internette suç işlenmesinin önlenmesine yönelik düzenlemeye işaret ederek, suç teşkil eden bir fiilin yapay zekâ kullanılarak işlenmesi halinde de suç teşkil ettiğini vurguladı. Yapay zekânın gerçek bir kişilik olmadığına işaret eden Tunç, “Eğer bir yapay zekâ paylaşımını bulunduran, barındıran bir yer sağlayıcı varsa, ki internette biliyorsunuz X platformu var, YouTube var, diğer platformlar var, bunlar bu içeriği barındırıyorsa, bunun yapay zekâdan geldiği şeklinde kanuni muafiyeti söz konusu olmaz. Dolayısıyla içerik sağlayıcılarının ve yer sağlayıcılarının bu konuda sorumluluğu vardır. Erişimin engellenmesi ile ilgili prosedürler işletilir. Bu kapsamda da Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı böyle bir prosedürü işletmiştir” dedi. Tunç, yapay zekâ ile ilgili özel hükümler ihtiva eden bir mevzuat düzenlemesine ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu da konuyla ilgili soru üzerine şunları söyledi:
İçerik çıkarma kararı
“Yapay zekâ bir yazılımdır. Siz ona ne yetki verirseniz, ne koridor çizerseniz o koridorda hareket eder. Elbette kendisini geliştiriyor ama bu bir yazılımdır sonuçta. Bununla önüne gelen insana, ısmarlatılan küfürlerin yapılması kabul edilemez. Konuyla ilgili bir engelleme değil ama içeriklerin çıkarılmasıyla ilgili alınmış kararlar var. Bunları bildirdik, uygulanmasını istiyoruz.”
Benzer durumların yaşanmaması için X’ten bir açıklama istendiğini söyleyen Uraloğlu, “Yasaklama yok ama takip ediyoruz. Kusura bakmasınlar böyle devam ederse gerekirse de yasaklarız. Herkese küfürler söylemek nasıl bir özgürlüktür. Bunu asla kabul etmiyoruz” ifadelerini kullandı. 50’den fazla içerik çıkarma kararının X’e iletildiğini ifade eden Uraloğlu, “Kendi ürününe sahip çıkacaksın, kusura bakma. Adımlar atılmazsa, gereken yapılır” dedi.
Nasıl çalışıyor?
Grok gibi yapay zekâ sistemleri, aslında okudukları şeyleri farklı cümlelere tekrar ediyor. Bilgi aldıkları kaynaklara göre şekillenen bu yapay zekâ modelleri, kullaNdıkları parametreler doğrulsunda önceden belirlenmiş kurallara uyarak okuyucuları eğlendirdiği gibi bilgi dolu cevaplar da veriyor. Yapay zekâ şirketleri internetteki ve dijital olan bütün verileri indiriyorlar, sosyal medya, wikipedia, açık kaynaklar, kütüphaneler, gazete arşivleri ne varsa. YZ modeli bu dataları paralel işlem yapabilen çok büyük bilgisayar tarlalarında binlerce ekran kartıyla eğitiliyor. Bütün yazıları sayısal veriye çeviriyor ve bütün yazıları en anlamlı şekilde cevap vermeye çalışıyor. Siz burada bir arama yaptığınızda kelime kelime cevap veriyor bir sonraki kelimeyi tahmin ediyor, matematiksel cebir işlemi var.
‘Konu ele alınıyor’
Sosyal medya platformu X’in sahibi Elon Musk, platformun yapay zekası Grok hakkında açıklama yaptı. Musk, X’ten yaptığı paylaşımda, “Grok, kullanıcı yönlendirmelerine fazla uyumluydu. Aslında memnun etmeye ve manipüle edilmeye çok hevesliydi. Bu konu ele alınıyor” dedi. X’te yer alan Grok global hesabından da İngilizce bir açıklama yayımlandı: “Grok tarafından yapılan son paylaşımların farkındayız ve uygunsuz paylaşımları kaldırmak için aktif olarak çalışıyoruz. Öte yandan X’in CEO’su Linda Yaccarino, istifa ettiğini duyurdu.
Toksik bilgiler yol açıyor
Grok’un kullanıcılara verdiği yanıtlar dünyada da tartışma konusu oldu. Nazi lideri Adolf Hitler’i övdüğü, Teksas’taki sel felaketindeki ölümlere sevinen yanıtlar verdiği ifade edilen Grok’un, X’in sahibi Elon Musk’ın duyurduğu yapay zekâ değişikliklerinin ardından geldiği öne sürüldü. Diğer bazı yapay zekâ uygulamalarında da görülen benzer sorunlar için uygulamaların öğrenme safhalarına dikkat çekiliyor. Büyük dil modelleri, internetteki büyük veri kümeleriyle eğitilirken, bu veri setlerinde toksik, saldırgan veya yanlış bilgiler bulunabiliyor. Modellerin çıktılarını denetleyen “güvenlik katmanları” (content moderation, reinforcement learning with human feedback) gibi mekanizmaları yeterince sıkı değilse, bu tür yanıtlar daha sık ortaya çıkabiliyor. Bazı kullanıcıların kışkırtıcı, manipülatif prompt’larla modeli provoke etmesi de modelin istemeden uygunsuz içerik üretmesine neden olabiliyor.
‘Grok’ düzenlemesi yolda
TBMM Genel Kurulu, dün Bekir Bozdağ başkanlığında toplandı. AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca sosyal medya platformu X’in yapay zekâ uygulaması “Grok” programıyla ilgili başlatılan soruşturmaya ilişkin, “Biz daha evvel TBMM’de sosyal medyayla alakalı bir düzenleme yaptık; belki zaman içerisinde bu kadar hızlı gelişen bir mecra için yine farklı düzenlemeler de yapma ihtiyacımız olabilir” dedi. ● ANKARA Milliyet
KASTİ OLARAK MI YAPILDI?
EREN KOCA Haber Merkezi – Grok’un küfürler içeren cevaplar vermeye başlaması yapay zekaya yönelik güvenlik endişelerini gündeme getirdi. Grok’un çoğunlukla beslendiği kaynağın X platformundaki konuşmalar olduğunu vurgulayan Etik Hacker Tamer Şahin, şu bilgileri verdi:
“Yapay Zeka dediğimiz modelller dil bazlı modeller. Farklı farklı kaynaklardan elde ettikleri bilgi işleyerek, öğrenerek anlayıp cevap veriyorlar. Grok çoğunlukla beslendiği kaynak X platformundaki konuşmalar. xAI kısa zaman önce Grok sohbet botunun bazı ayarlarını değiştirdi. Bu değişen ayarlara göre, yeterince bilgi elde ettiyse örneğin; Hitler’in övgüye dair şeyler yaptığına ikna olduysa onu övebiliyor. Ekip, bazı etik ve ahlaki toplumsal kuralları esnetti. Bu esnemeyle küfür ettiği kişiye inanıp küfür edebiliyor. Grok’un ayarlarının yanlış yapılandırılmasından kaynaklanıyor. Bu kasti olarak yapılan bir şey. Kontrolden çıkma durumu yok. Tepkilerden sonra bu tarz hareketleri kısıtlayacaklardır.”
‘Yanlışı da aktarabilir’
Bilişim Uzmanı Osman Demircan da yapay zekaların veri setinde ne varsa onu kopyaladığını ifade etti ve yapay zekaların siyasi ve ideolojik yönlendirmeler de yapabileceğini vurgulayarak şunları anlattı:
“Yapay zekalar, eğitildikleri veri setlerinin içeriklerinde ne varsa karşımıza onu çıkartmak üzerine dizayn ediliyorlar. Eğer eğitim verileri iyi filtrelenmemişse; nefret söylemleri, antisemitizm ve Hitler övgüleri gibi toksik içerikler modele ‘normal’ gibi yansır ve yanıtlarını bu şekilde verir. Elbette siyasi yönlendirmeler de yolda olabilir. Grok gibi yapay zekâ tabanlı platformların küresel kamuoyunda etkili bir propaganda aracına dönüşme potansiyeli oldukça yüksek. Eğer filtreleme, moderasyon ve diğer koruyucu önlemler yeterince güçlü şekilde alınmazsa model, eğitildiği her türlü bilgiyi, yanlış ya da zararlı olsa da soru soran kişilere aktarabilir. Grok’un son güncellemeden sonra daha özgür ve filtresiz olması için koruyucu önlemlerin gevşetilmesi, kontrolden çıkma riskini fazlaca artırmış oldu.”
İnsanları yönetebilecek mi?
Fütürist ve Yazar Yüce Zerey ise şunları söyledi: Ortalama bir insan günde 35.000 karar veriyor ve bunların yüzde 27’si doğrudan veya dolaylı olarak algoritmaların yönlendirmesiyle gerçekleşiyor. 20 yıl sonra yapay zekanın ‘yönetim’ rolü bugünkünden çok daha kapsamlı olacak. Ancak bu, Terminator tarzı robotların sokakta devriye gezmesi şeklinde değil, daha çok ‘görünmez el’ benzeri bir yapıda gerçekleşecek.
Grok tüm dünyada ortalığı karıştırdı!
Elon Musk’ın kurduğu xAI şirketi tarafından geliştirilen sohbet robotu Grok, verdiği tuhaf ve küfürlü yanıtlarla tüm dünyada ortalığı karıştırdı. Bu durum ilk olarak Grok’un Teksas’ta 24 kişinin öldüğü sel felaketinden DOGE kaynaklı bütçe kesintilerini sorumlu tutmasıyla ortaya çıktı. Daha sonra Hollywood yöneticilerine yönelik antisemitik ifadeler kullandı ve cezaevinde ölen Jeffrey Epstein hakkında Elon Musk’ın ağzından yazılmış gibi görünen açıklamalar yaptı. Grok’un antisemitik mecazlar ve Adolf Hitler’e övgü içeren içerikler ürettiği yönündeki şikayetler bir anda çoğaldı. Grok ayrıca çok sayıda kullancıya küfürlü ifadelerle yanıtlar verdi. Polonyalı yetkililer Grok’u, Başbakan Donald Tusk’ın da aralarında bulunduğu Polonyalı siyasetçilere küfrettiği gerekçesiyle Avrupa Komisyonu’na şikayet etti. xAI pazar günü yaptığı açıklamada mevcut sürüm olan Grok 3’e yeni bir güncelleme yapıldığını duyurmuştu. Ekip bu güncellemeyle bota anaakım medyadaki bilgilere mesafeli yaklaşması ve “kanıtlandığı sürece politik açıdan yanlış” olabilecek iddialardan kaçınmaması talimatını verdi. Grok’un son günlerde tepki çeken ifadeler kullanmasının nedeninin bu değişiklik olabileceği düşünülüyor. ● DIŞ HABERLER SERVİSİ
Almanya kadar elektrik harcıyor
Yapılan araştırmalara göre sadece OpenAI şirketinin yapay zekâ dil öğrenme modeli ChatGPT’nin eğitimi sırasında 1300 MWh enerji harcanmış. Şu anda dünyada 67.200 firma yapay zekâ geliştiriyor ve elektrik ihtiyacı 2026’ya kadar 1.000 TWh’ye ulaşacak. Bu rakam Almanya’nın toplam elektrik talebine eşdeğer. Yapay zekâyı eğittikten sonra onu kullanma aşaması var. 88 farklı dil modeli üzerinde yapılan testlerde, her 1000 aramanın 0.002 kWh ve metin oluşturmanın ise 0.047 kWh enerji harcadığı tespit edildi. Görüntü oluşturmak ise 1000 çıkarım başına 2.907 kWh olarak gerçekleşti. Bir akıllı telefonu şarj etmek için 0.012 kWh enerji kullanılıyor. Yani yapay zekâ ile bir görüntü oluşturmak neredeyse bir akıllı telefonu şarj etmek kadar enerji harcıyor. Günde ChatGPT üzerinden 195 milyon çıkarım yapılıyor. ChatGPT’de bir çıkarım, Google’da yapılan bir aramaya oranla 10 kat daha fazla enerji harcıyor. ChatGPT günde 260.42 MWh enerjiyi şebekeden çekiyor. Bu da günlük enerji sarfiyatının 1 milyon dolar civarında olduğunu gösteriyor. Yapay zekâ için kullanılan işlemcilerin soğutulmasında kWh başına 9 litreye kadar su kullanılıyor. Yapay zekâya sorulan her 25 soruda veri sisteminin soğutulması için yarım litreye yakın su tüketiliyor.
