2026 Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi’nin (COP31) Türkiye’de yapılması bekleniyor. Avustralya, zirveye ev sahipliği yapma talebinden vazgeçerek Türkiye’nin adaylığını destekleme kararı aldı. Buna karşılık, müzakereler sonucunda zirve başkanlığının Avustralya’ya verilmesi konusunda uzlaşıldı.
COP toplantılarına ev sahipliği sırası, Batı Avrupa ve Diğerleri Grubu’nda bulunuyor ve kararın oy birliğiyle alınması gerekiyor. Ancak hem Türkiye hem Avustralya, ev sahipliği konusunda geri adım atmıyordu. Brezilya’nın Belém kentinde düzenlenen COP30’da taraflar arasında sağlanan anlaşma bu kilidi açtı.
Olağan Dışı Bir Başkanlık Anlaşması
Anlaşma kapsamında, Avustralya İklim Bakanı Chris Bowen COP31 Başkanı olarak görev yapacak. Bu durum gözlemcileri şaşırttı; zira normal şartlarda COP başkanı ev sahibi ülkeden seçiliyor. Türkiye ise ev sahipliği süreçlerini, lojistiği ve toplantı organizasyonlarını yönetmek için ayrıca kendi bir başkan atayacak.
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, bu sonucu “olağanüstü bir başarı” olarak nitelendirdi ve Pasifik ülkelerinin önceliklerinin zirvede “merkezde” olacağını söyledi. Buna karşın Papua Yeni Gine’nin Dışişleri Bakanı Justin Tkatchenko, “Hiç memnun değiliz, hayal kırıklığına uğradık” açıklamasını yaptı. Solomon Adaları lideri Jeremias Manele de Avustralya’nın zirveyi alamamasından “hayal kırıklığı duyacağını” ifade etmişti.
Türkiye Antalya’yı Önerdi
Türkiye, COP31’e Antalya’da ev sahipliği yapmayı öneriyor. Ankara, 2021’de ev sahipliği sırasını İngiltere’ye bırakarak Glasgow’daki toplantının önünü açtığını hatırlatıyor. Avustralya ise zirveyi Adelaide’da düzenlemek ve toplantıyı Pasifik ülkeleriyle “ortak ev sahipliği” şeklinde yürütmek istiyordu.
Taraflar arasındaki uzlaşma doğrultusunda COP ön toplantısının bir Pasifik Ada ülkesinde yapılması planlanıyor.
Aksi Takdirde Bonn’a Gidecekti
Hiçbir taraf geri adım atmasaydı, zirve BM İklim Sekreterliği’nin merkezi olan Almanya’nın Bonn kentinde yapılacaktı. Bowen, bunun “belirsizlik yaratacağını” söyleyerek uzlaşmayı savundu:
“Bir yıl boyunca COP başkanı olmazdı, plan olmazdı. Böyle bir ortamda bu durum çok riskli olurdu.”
Son Onay Gelirse Türkiye Ev Sahibi
Anlaşmanın geçerli olabilmesi için COP30’a katılan 190’dan fazla ülkenin onayı gerekiyor. Ancak müzakerelerin zorlu geçmesi nedeniyle, bu kararın engellenmesinin pek olası olmadığı değerlendiriliyor.
