İstanbul’da kediler yalnızca sokak hayvanı değil, şehrin kadim sakinleri.
Binlerce yıldır gemilerle gelen, halk tarafından bakılan ve bugün neredeyse her köşe başında karşımıza çıkan kediler, bu metropolün sessiz ama güçlü ortakları.
Türkiye’nin en kalabalık kenti olan İstanbul’da yaklaşık 250 bin sokak kedisi yaşıyor. Bu kedilerin büyük çoğunluğu bir kişiye ait değil; semt sakinlerinin kolektif koruması altında, adeta mahallelinin ortak evladı konumunda.
Kentteki bu kedi sevgisini City Cats of Istanbul kitabının yazarı ve fotoğrafçı Marcel Heijnen, “İstanbul kedileri ne tam sahipli ne de tam sokak kedisi. Onlar topluluk tarafından bakılan canlılar.” sözleriyle açıklıyor.
Yüzyıllardır Süregelen Bir Gelenek
İstanbul’un kedilere duyduğu hayranlık, Osmanlı dönemine kadar uzanıyor. Kentte o zamanlar kediler için özel bütçeler ayrılıyor, hayvanseverlere benzeyen bir meslek olan mancacı (kedi bakıcısı) görevlileri, sokaklardaki kedileri beslemek için maaş alıyordu. Daha da gerisinde, Fenikeliler dönemine kadar giden bir hikâye var: Ticaret gemilerinde fareleri engellemek için kediler bulunduruluyor, limanlara yanaşan her gemi şehre yeni kediler getiriyordu.
Kentin Sessiz Vatandaşları
Metro istasyonlarından camilere, kafelerden sahil banklarına kadar her yerde kediler şehrin sessiz sakinleri olarak karşımıza çıkıyor. Yorgun bir turistin yanına sokulup huzur veren bir kedi, yoğun şehir temposunun içinde beklenmedik bir sakinlik sunuyor.
Heijnen bu durumu şöyle açıklıyor: “Kentler sert ve gürültülüdür. Kedilerin kendi alanını bu ortamda sahiplenmesi ve insanların onları koruması özel bir şey.”
‘Catstanbul’ Dünyanın Gözdesi
Bugün İstanbul’ın kedileri turistleri kendine çekiyor. Sultanahmet Meydanı’nın meşhur kedisi Sulo, ziyaretçiler tarafından fotoğraflanıyor; Boğaz kıyısında kurulan ahşap kedi evleri ve marketlerin önünde konulan mama kapları, şehrin kedilerle kurduğu bağı gözler önüne seriyor.
Kediler artık sadece pratik fayda sağlamak için değil, İstanbul’un yumuşak, sevgi dolu yüzünü temsil eden simgeler hâline geldi.
Kedilerin Şehri
“Catstanbul” lakabı tesadüf değil. Bu şehirde kediler turizm elçisi, mahalle sakini ve sokakların gerçek sahipleri. Heijnen’ın deyimiyle, başka canlılarla alanlarımızı paylaşınca dünya daha iyi bir yer oluyor.
Çeviri – BBC
